Het leven van wereldster Fay Claassen tijdens corona

Over de hele wereld bewonderen mensen Fay Claassen om haar warme stemgeluid, zangtechniek en timing. Ze mocht al drie keer een Edison in ontvangst nemen, heeft de prestigieuze Chet Baker Award op zak en een Gouden Plaat aan haar muur hangen. Via social media kwamen we met elkaar in contact. Leuk contact. Zo’n leuk contact zelfs, dat we ons getypte gesprek inruilden voor een videogesprek, want tja… corona.

De jazzzangeres van Nederlandse bodem zit in een joggingpak voor de camera. Ze heeft net gesport. “Ja, je moet toch een beetje in beweging blijven in deze tijd,” lacht ze. Ondanks de gesloten theaters en concertgebouwen zit ze niet stil. Haar tienjarige dochter vindt het fijn om bij het thuisonderwijs wat steun te krijgen. Fay zit dan gezellig naast haar dochter aan de keukentafel in hun huis in Duitsland. Vanuit Duitsland rijdt ze bovendien regelmatig op en neer naar Nederland, racend tegen de avondklok, om les te geven aan masterstudenten van het Conservatorium van Amsterdam en deelnemers van het Impro Lab.

Tijdens het laatste Impro Lab gingen zij en het groepje studenten helemaal op in de improvisatie. “Het gebeurde gewoon. Het was écht muziek maken, écht naar elkaar luisteren. Het was magisch. We werden er emotioneel van. Dus om maar met de deur in huis te vallen… Dit had ik nodig!”

Diep gezonken

Het klinkt misschien alsof het leven van Fay ongestoord doorgaat, maar niets is minder waar. Over de tweede lockdown vertelt ze: “Ik ben best wel diep gezonken merk ik. Ik heb een maand lang niks gedaan, was stil op social media. Tijdens de eerste lockdown was ik druk bezig met livestreams en in de zomer met een productie, maar in de winter duurt alles steeds maar langer en langer. Ik ben niet anders dan anderen. Op een gegeven moment is het niet meer leuk. Het komt dan echt aan je existentie. Het is niet alleen m’n beroep, waardoor ik duizenden euro’s ben misgelopen, maar het is ook echt een roeping. Ik verpieter. Ik droog uit. Ik word er passief van. Of je pakt het aan of je kan het even niet opbrengen. En ik kon het even niet.” Dus heeft ze januari gelaten voor wat het was. En dat heeft haar gelukkig goed gedaan: het begint langzaam weer te kriebelen.

Positieve bijwerking

Zo’n donkere periode heeft toch ook positieve bijwerkingen vindt ze. “Je gaat dingen intenser beleven. Er is meer bewustzijn, meer creativiteit en alles in kleinschaliger. Ineens geniet je veel meer van het musiceren als het wél weer kan. En ander voordeel is dat je de boel weer fris benadert als je er even uit bent geweest.”

Klein maar fijn

Eind december had Fay nog een kleine gig samen met Cor Bakker. Normaal staat het duo in de grote zalen voor een groot publiek. Dit keer traden ze op in De Roode Bioscoop, met de regeling dat er maximaal 18 mensen in de zaal mochten. “Het was een totaal andere beleving. Ik heb zelden zoiets waanzinnigs meegemaakt.” Vrij van een bepaalde druk om aan de verwachting van duizenden mensen te voldoen gingen beide muzikanten volledig op in het hier en nu. “De muziek kwam aan bij de mensen, dat voelden we. We konden bouwen en het geheel ging helemaal de hemel in.” Improviseren is eigenlijk niets anders dan ‘ja’ zeggen tegen de mede musicus en je volledig openstellen voor elkaars input. “Het is een vorm van communiceren. Als je oren open staan en je ruimte hebt voor de ander, ontstaat de mooiste muziek!”

Music is my religion

“Voor mij is muziek God. Dat klinkt misschien wat heftig,” vertelt Fay enthousiast “maar op dat soort momenten ervaar ik de eenheid. Dat is het bijzondere van wat mij mogen ervaren door muziek én mogen uitdragen.” Fay vertelt dat een uitstekende kennis van je repertoire wel een vereiste is. Wanneer je je niet meer bezig hoeft te letten op technische dingen, zoals toonhoogte, tekst, zangtechniek, dan ga je op in het geheel. Muziek maken – en luisteren – werkt wat dat betreft net als mediteren.

Verjongen van jazzpubliek

“Probeer jij jouw publiek te verjongen?” is een vraag die ik tegenwoordig aan elke jazzmuzikant stel. Puur omdat het me fascineert dat veel jonge mensen jazz zien als een stoffige trofee terwijl jazz zoveel te bieden heeft. Fay merkt dat er nog steeds veel jongeren beginnen op het conservatorium en dus geïnteresseerd zijn in jazz. Fay integreert dan ook vaker jonge musici in haar concerten, bijvoorbeeld tijdens een optreden met Peter Beets. Op die manier geeft ze jonge musici de kans om met de meer ervaren jazzmusici in aanraking te komen, maar blijft ze ook zelf in contact met de verfrissende ideeën van de jongere generatie. Of in andere woorden ‘kruisbestuiving’. Iets dat ik steeds vaker tegenkom tijdens gesprekken over de verjonging van jazz. 

Ook het verbreden van het publiek vindt Fay interessant. Volgens de zangeres speelt de verzuiling (ik luister naar dit genre, jij naar dat genre) daarin een grote rol. Maar ook het gebrek aan geduld en de kennis om naar improvisatie te luisteren. Ze lost dit op door popnummers en Nederlandstalige muziek in haar shows te verwerken. “Maar altijd met een vleugje jazz, door te improviseren bijvoorbeeld.” In hokjes denken doet zij niet. “Het lijkt me erg leuk om in poppodium Paard in Den Haag te spelen!”

Plannen voor 2021

Volg je Fay op social media, dan heb je haar de afgelopen tijd regelmatig in de studio gezien. Ze werkt namelijk aan een CD met de wereldbefaamde WDR Big Band. Op dit moment mixen ze de muziek. Het kan dus nooit héél lang meer duren voor onze oren getrakteerd worden op nieuwe muziek. En hopelijk duurt het ook niet zo heel lang meer tot we weer meer mogen. Wie weet spreken Fay en ik elkaar dan eens zónder computerscherm.

Wil je meer weten over Fay? Bezoek dan haar website https://www.fayclaassen.com/. Via haar Instagram houdt ze je op de hoogte van de CD release en andere mooie vooruitzichten.