Een ode aan Nina Simone

Eén van de tours die al een tijdje op het programma van singer-songwriter Sabrina Starke staat is ‘The story of Nina Simone’. Door corona is de tour al een paar keer verplaatst. Afgelopen maand was het dan eindelijk showtime. Samen met niemand minder dan de crème de la crème uit de Nederlandse jazzscene – het Jazz Orchestra of the Concertgebouw – trapte Sabrina de tour af in concertgebouw De Doelen in Rotterdam.

Na maanden stond Sabrina eindelijk weer op het podium. “Heerlijk! Het delen van het verhaal van Nina Simone raakt mij iedere keer weer. Zij heeft ons zoveel gegeven. She lives on….forever.” In een interview vertelt ze over hoe de show is ontstaan en wat Nina voor haar betekent.

De aanloop naar de tour

Eerder dit jaar werkte Sabrina mee aan het context programma ‘The Story of Nina Simone’ in De Balie in Amsterdam: “Het context programma kun je zien als de voorloper van de tour. We duiken samen met een aantal liefhebbers in het verhaal van Nina Simone. De 1e aflevering ging over de insteek in haar muziek en haar bijzondere link met klassieke muziek.” Die aflevering kun je hier bekijken.

“In de tweede aflevering hebben we het vooral over haar mentale toestand. We gaan echt in op haar verhaal en alles wat ze heeft meegemaakt.” En dat is belangrijk volgens Sabrina. “Veel mensen hebben het idee dat Nina een beetje een gekke vrouw was. Of ze kennen alleen haar muziek en niet haar levensverhaal. Als je Nina Simone’s verhaal kent, snap je beter waarom ze bepaalde songs schreef en waarom ze was hoe ze was.” Nina Simone ‘gek’ noemen, vindt Sabrina te kort door de bocht. “Ze heeft gewoon heel veel meegemaakt. En dat doet wat met een mens.” De tweede aflevering bekijk je via deze link.

Een stem voor de onderdrukte bevolking

Nina Simone was een bijzondere vrouw die veel indruk maakte met haar liedjes waarin ze politieke statements maakte. Op de vraag wat haar zo bijzonder maakt voor Sabrina, antwoordt de singer-songwriter zonder enige twijfel. “Nina Simone is een grote inspiratie voor zwarte mensen, doordat ze de stem was voor wat we doormaakten. Niet alleen in het dagelijkse leven in Amerika, maar ook in de muziekindustrie kreeg ze te maken met discriminatie. Maar in plaats van zich tegen te laten houden door de industrie, greep ze de kans juist aan om zich te laten horen. Ze was ontzettend uitgesproken en deelde wat ze wou.”

Heb je de documentaire ‘What Happened, Miss Simone’ op Netflix gezien, dan begrijp je wat Sabrina bedoelt. Nina was anders, ze had lef en was unapologetically zichzelf. Sabrina herkent zichzelf in de zangeres. “Als zwarte vrouw in de muziekindustrie zie ik overlap. Je zou denken dat het er anno 2021 in Nederland anders aan toe gaat. Tuurlijk, het is minder heftig en minder in your face dan toen. Maar helaas is discriminatie nog steeds aan de orde. In de mainstream media zie je bijvoorbeeld vaak dat er maar 1 zwart persoon wordt gepusht. Soms is het een man, soms een vrouw. Maar nooit beiden tegelijk. Dat is jammer, maar tegelijkertijd motiveert het me ook om creatiever te zijn en op eigen manieren publiek te bereiken.”

Nina’s muziek

De muziek van Nina Simone kenmerkt zich door haar klassiek geschoolde pianospel dat ze mixte met jazz en folk. Haar zangstem was juist niet geschoold. “Sommige mensen vinden dat ze soms niet mooi of zelfs vals zong. Ik vind dat juist haar kracht. Ze is zichzelf, rauw en ongepolijst.” Ook live maakt Miss Simone indruk. “Al haar performances waren verschillend. Altijd. Je wist niet wat je kon verwachten. Doordat ze in het moment was en heel erg opging in haar gevoel, ontstond er geïmproviseerde muziek en zelfs tekst. Ze was niet alleen briljant achter de piano, ze was echt een storyteller. Ze zong misschien niet de mooiste noten, maar wist wel het verhaal over te brengen.”

Sabrina’s verhaal

Hoe breng je muziek dat zo’n eigen karakter heeft eerbiedig over, vraag ik me af. Sabrina vertelt dat ze zich samen met regisseurs over die vraag heeft gebogen. “Wat willen we vertellen? En vooral: wat wil ik vertellen? Hoe kunnen we het verhaal van Nina en het verhaal van mijzelf vertellen? Ik wil graag delen hoe ik Nina Simone zie en wat ik van haar geleerd heb. En ik wil graag beschrijven wat de parallellen in onze levens zijn als zwarte vrouw en muzikant.”

Doordat Nina haar liedjes live telkens anders uitvoerde, zijn er tig versies om uit te kiezen. “Wij kozen onze favoriete versies en spelen dus niet per sé de originele versies. Nina’s liveshows kenmerkte zich door improvisatie. Daar laten wij dus ook zeker ruimte voor over.”

Wil je ‘The Story of Nina Simone’ zelf meemaken? Dat kan op 14 augustus op het Amersfoort World Jazz Festival. Tourdata in het najaar worden nog bekendgemaakt. Volg Sabrina Starke op Instagram of Facebook om op de hoogte te blijven.

Fotograaf: Titia Hahne